logo IPST4 IPST4
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
Login
Login / Register
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • Ebook อื่นๆ
  • Apps
  • เกี่ยวกับ scimath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
Login
Login / Register
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
  • learning space
  • ระบบอบรมครู
  • ระบบการสอบออนไลน์
  • ระบบคลังความรู้
  • สสวท.
  • สำนักงานสลากกินแบ่ง
  • วีดิทัศน์
  • คลังภาพ
  • บทความ
  • โครงงาน
  • บทเรียน
  • แผนการสอน
  • E-Books
    • คู่มือครู
    • คู่มือการใช้หลักสูตร
    • ชุดสื่อ 60 พรรษา
    • หนังสือเรียน
    • E-Books อื่นๆ
  • Apps
Login
Login / Register
  • สมัครสมาชิก
  • ลืมรหัสผ่าน
ค้นหา
    

ค้นหาบทความ

กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
เลือกหมวดหมู่
    
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • หน้าแรก
  • บทความ
  • ชีววิทยา
  • ทำความรู้จักกับปรสิตกันให้มากขึ้น

ทำความรู้จักกับปรสิตกันให้มากขึ้น

โดย :
พรรณพร กะตะจิตต์
เมื่อ :
วันพุธ, 11 มีนาคม 2563
Hits
15843

ปรสิตคืออะไร?

          ปรสิต เป็นสิ่งมีชีวิตที่ดำรงชีวิตด้วยการอาศัยและแพร่พันธุ์อยู่ในสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นหรือที่เรียกว่า โฮสต์ (Host)  หากปราศจากโฮสต์ ก็จะไม่สามารถดำรงอยู่ได้ ด้วยเหตุนี้ปรสิตจึงไม่ทำลายโฮสต์ แต่มันสามารถเจริญเติบโต แพร่กระจายโรค และก่อให้เกิดความเสียหายต่อโฮสต์ได้

11203 edit02

ภาพที่ 1 พยาธิปากขอ ปรสิตชนิดหนึ่ง
ที่มา https://th.wikipedia.org/wiki/พยาธิ#/media/ไฟล์:Hookworms.JPG , Angusmclellan

         ปรสิตแต่ละชนิดมีความแตกต่างกัน แต่โดยส่วนใหญ่แล้วปรสิตจะไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่ปรสิตบางชนิดเช่นหนอนพยาธิก็มีความยาวถึง 30 เมตร ทั้งนี้ปรสิตสามารถแบ่งออกได้ 3 ประเภทหลัก ได้แก่ โปรโตซัว (Protozoa) หนอนพยาธิ (Helminth) และปรสิตที่อาศัยอยู่ภายนอกร่างกายของโฮสต์ (Ectoparasites)

          โปรโตซัว (Protozoa) เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวขนาดเล็ก ซึ่งสามารถเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วภายในร่างกายของมนุษย์ เช่น เชื้อไกอาเดีย (Giardia) มีวงจรชีวิต 2 ระยะ โดยระยะแรกเรียกว่า  โทโฟไซต์ (Trophozoite) ซึ่งจะแหวกว่ายและกินอาหารที่ลำไส้เล็ก และในระยะที่ 2 เรียกว่า ซิสต์ (Cyst) ไม่มีการเคลื่อนไหวแต่เป็นระยะติดต่อ โดยโปรโตซัวระยะซิสต์จะถูกขับออกมาพร้อมกับอุจจาระ และปนเปื้อนในแหล่งน้ำหรือพืชผักที่ปลูกในดินหรือน้ำที่ปนเปื้อน มนุษย์ที่ใกล้ชิดกับสภาพแวดล้อม หรือมีความเป็นอยู่ที่ไม่ถูกสุขลักษณะสามารถส่งเสริมให้เกิดการแพร่เชื้อได้มากขึ้น ทั้งนี้การติดเชื้อไกอาเดีย จะส่งผลให้เกิดอาการตั้งแต่ท้องเสียอย่างรุนแรงถึงขั้นเรื้อรัง ปวดท้อง เมื่อยล้า อ่อนเพลีย และมีน้ำหนักลดลง

          นอกจากนี้ยังมีโปรโตชัวชนิดอื่นๆ ที่สำคัญ เช่น พลาสโมเดียม (Plasmodium) โดยพลาสโมเดียมจะพัฒนาในยุง และยุงที่ติดเชื้อจะส่งเชื้อปรสิตไปยังมนุษย์โดยการกัด พลาสโมเดียมจะทำลายเซลล์เม็ดเลือดแดง ซึ่งส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะและทำให้เกิดโรคในมนุษย์ที่เรียกว่า มาลาเรีย (Malaria)

11203 3

ภาพที่ 2 ยุงก้นปล่อง พาหะของโรคมาลาเรีย
ที่มา https://pixabay.com/images/id-1016254/,ArtsyBee

          มาลาเรียเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตจากโรคที่เกิดจากปรสิต (Parasitic Diseases) ทั้งหมด โดยในปีพ.ศ. 2560 มีการประเมินว่า โรคมาลาเรียส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตทั่วโลกราว  435,000 คน โดยส่วนใหญ่เป็นเด็กเล็กในพื้นที่ของประเทศในทวีปแอฟริกาที่ตั้งอยู่ใต้ทะเลทรายซาฮารา (sub-Saharan Africa)

          หนอนพยาธิ (Helminths) เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าในช่วงตัวเต็มวัย เช่นเดียวกับโปรโตซัว หนอนพยาธิดำรงชีวิตโดยอาศัยอยู่กับสิ่งมีชีวิตอื่น โดยในรูปแบบของพยาธิตัวเต็มวัยจะไม่สามารถเพิ่มจำนวนภายในร่างกายของมนุษย์ได้ ทั้งนี้กลุ่มของหนอนพยาธิที่ก่อโรคในมนุษย์แบ่งได้ 3 กลุ่มหลัก ดังนี้

  • หนอนตัวแบน (Flat worm หรือ Platyhelminthes) เป็นสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีกระดูกสันหลัง มีลักษณะตัวอ่อนแบน มีระบบย่อยอาหารที่ไม่สมบูรณ์ โดยมีเพียงช่องเดียวที่เปิดทั้งการกลืนอาหารและการขับถ่าย เช่น พยาธิใบไม้ พยาธิตัวตืด เป็นต้น

  • พยาธิหัวหนาม (Acanthocephalins) เป็นพยาธิที่มีลำตัวกึ่งแบนกึ่งทรงกระบอก โดยมีลักษณะเด่นคือ ส่วนหัวมีอวัยวะยื่นออกมาเรียกว่า Proboscis (งวง) ซึ่งมีหนามเรียงเป็นแถวอยู่โดยรอบ ซึ่งใช้สำหรับเจาะผนังลำไส้ของโฮสต์

11203 2

ภาพที่ 3 พยาธิตัวกลม
ที่มา https://www.nhs.uk/conditions/roundworm/

  • พยาธิตัวกลม (Roundworms หรือ nematodes) เป็นหนอนพยาธิที่มีลำตัวกลม เรียวยาว ไม่แบ่งเป็นปล้อง มีระบบทางเดินอาหารแบบสมบูรณ์ (Complete Digestive Tract) พบได้ทั่วไปและเกือบทุกสภาพแวดล้อม โดยพยาธิตัวกลมในช่วงตัวเต็มวัยสามารถอาศัยอยู่ในระบบทางเดินอาหาร เลือด ระบบน้ำเหลือง หรือเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง (Subcutaneous Tissues)ได้ อย่างไรก็ดีตัวอ่อนของพยาธิตัวกลมที่ปนเปื้อนอยู่ในดิน สามารถไชผ่านผิวหนังของโฮสต์ได้ ด้วยเหตุนี้พยาธิตัวกลมจึงถูกเรียกว่า หนอนพยาธิที่ติดต่อผ่านดิน (soil-transmitted helminths) เช่น พยาธิปากขอ พยาธิเส้นด้าย พยาธิไส้เดือน เป็นต้น

          ปรสิตที่อาศัยอยู่ภายนอกร่างกายของโฮสต์ (Ectoparasites) โดยทั่วไปหมายถึงสิ่งมีชีวิต เช่น เห็บ หมัด เหา และไร ที่สามารถเกาะติดหรือฝังตัวอยู่ภายในผิวหนังและคงอยู่ได้เป็นเวลานาน ปรสิตประเภทนี้ก่อให้เกิดโรคต่อมนุษย์หรือโฮสต์ เช่น ไร (Mite)ก่อให้เกิดโรคหิด ซึ่งมีอาการคันและเป็นรอยแดงที่ผิวหนัง เป็นโรคผิวหนังที่สามารถแพร่กระจายได้จากการสัมผัสโดยตรง

11204 4

ภาพที่ 4 เหา
ที่มา https://pixabay.com/images/id-1196506/,olivierlevoux

          เหา (Head lice) เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ไม่มีปีก อาศัยและเพิ่มจำนวนอยู่ในเส้นผมของมนุษย์และดูดเลือดจากหนังศีรษะเป็นอาหาร การติดเชื้อปรสิตก่อให้เกิดโรคอย่างมาก และจากโรคพยาธิทั้งหมด มาลาเรียคร่าชีวิตผู้คนราว 660,000 คนต่อปี ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วเป็นเด็กเล็กในแอฟริกาทางตอนใต้ หรือเรียกได้ว่าเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตมากที่สุดทั่วโลก อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการมียาที่รักษาโรคปรสิตที่มีประสิทธิภาพ แต่การรักษาเหล่านั้นควรมาพร้อมกับการป้องกันเช่น การปรับปรุงสุขอนามัยและการมีเสื้อผ้าและรองเท้าที่เหมาะสมในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบหรือมีความเสี่ยงจากการติดเชื้อปรสิต

 แหล่งที่มา

About Parasites. Retrieved December 7, 2019, From https://www.cdc.gov/parasites/about.html

Vincent Ho. (2019, November 18). What are parasites and how do they make us sick?. Retrieved December 7, 2019, From https://theconversation.com/what-are-parasites-and-how-do-they-make-us-sick-121489

Alana Biggers. (2018, February 16). What to know about parasites. Retrieved December 7, 2019, From https://www.medicalnewstoday.com/articles/220302.php

หัวเรื่อง และคำสำคัญ
ปรสิต, โปรโตซัว ,หนอนพยาธิ, เห็บ เหา, พยาธิ
ประเภท
Text
รูปแบบการนำเสนอ แบ่งตามผลผลิต สสวท.
สื่อสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิทัล
ลิขสิทธิ์
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)
วันที่เสร็จ
วันเสาร์, 07 ธันวาคม 2562
ผู้แต่ง หรือ เจ้าของผลงาน
นางสาวพรรณพร กะตะจิตต์
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
ชีววิทยา
ระดับชั้น
ม.4
ม.5
ม.6
ช่วงชั้น
มัธยมศึกษาตอนปลาย
กลุ่มเป้าหมาย
นักเรียน
บุคคลทั่วไป
  • 11203 ทำความรู้จักกับปรสิตกันให้มากขึ้น /article-biology/item/11203-2019-12-19-04-12-07
    คลิ๊กเพื่อติดตาม
    เพิ่มในรายการโปรด
  • ให้คะแนน
    คะแนนเฉลี่ย
    • 1
    • 2
    • 3
    • 4
    • 5
    • Share
    • Tweet
    • Share

คุณอาจจะสนใจ
ทำความรู้จักโปรแกรม Scratch โปรแกรมพัฒนาทักษะ
ทำความรู้จักโปรแกรม Scratch โปรแกรมพัฒนา...
Hits ฮิต (22760)
ให้คะแนน
ทำความรู้จักโปรแกรม Scratch โปรแกรมพัฒนาทักษะ วันนี้เราจะมาทำความรู้จักโปรแกรมหนึ่ง ซึ่งเป็นโปรแกรม ...
eSIM คืออะไร
eSIM คืออะไร
Hits ฮิต (6762)
ให้คะแนน
หลายคนที่มีโทรศัพท์มือถือติดตัวคงรู้จัก ซิมการ์ด (SIM card) ที่ใส่ในโทรศัพท์มือถือใช้เพื่อติดต่อสื่ ...
Image Processing กับประโยชน์ทางการแพทย์
Image Processing กับประโยชน์ทางการแพทย์
Hits ฮิต (20239)
ให้คะแนน
การประมวลผลภาพหรือที่เรียกว่า Image Processing เป็นเรื่องใกล้ตัวของคนเราอยู่มาก เพราะภาพถ่ายหรือภาพ ...

ค้นหาบทความ

กลุ่มเป้าหมาย
ระดับชั้น
สาขาวิชา/กลุ่มสาระวิชา
การกรองเปลี่ยนแปลง โปรดคลิกที่ส่งเมื่อดำเนินการเสร็จ
  • บทความทั้งหมด
  • ฟิสิกส์
  • เคมี
  • ชีววิทยา
  • คณิตศาสตร์
  • เทคโนโลยี
  • โลก ดาราศาสตร์ และอวกาศ
  • วิทยาศาสตร์ทั่วไป
  • สะเต็มศึกษา
  • อื่น ๆ
  • เกี่ยวกับ SciMath
  • ติดต่อเรา
  • สรุปข้อมูล
  • แผนผังเว็บไซต์
  • คำถามที่พบบ่อย
Scimath คลังความรู้

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ เป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่แสวงหากำไร ได้จัดทำเว็บไซต์คลังความรู้ SciMath เพื่อส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยีทุกระดับการศึกษา โดยเน้นการศึกษาขั้นพื้นฐานเป็นหลัก หากท่านพบว่ามีข้อมูลหรือเนื้อหาใด ๆ ที่ละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาปรากฏอยู่ในเว็บไซต์ โปรดแจ้งให้ทราบเพื่อดำเนินการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยเร็วที่สุด

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology (IPST), Ministry of Education, a non-profit organization under the Thai government, developed SciMath as a website that provides educational resources in Science, Mathematics and Technology. IPST invites visitors to use its online resources for personal, educational and other non-commercial purpose. If there are any problems, please contact us immediately.

Copyright © 2018 SCIMATH :: คลังความรู้ SciMath. Terms and Conditions. , All Rights Reserved. 
อีเมล: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (ให้บริการในวันและเวลาราชการเท่านั้น)